مدیریت فناوری اطلاعات

کارشناسی ارشد

هزاره سوم به زعم صاحبنظران عصر اطلاعات و به تبع آن فناوری اطلاعات است.حركت جوامع صنعتی به سوی جامعه اطلاعاتی سالهاست كه آغاز گشته و از اوایل دهه ۹۰ به بعد شتابی فزاینده یافته است.بگونه ای كه سرعت این حركت در كشورهای كمتر توسعه یافته من جمله ایران به خوبی حس می گردد.اصطلاحاتی همچون e commerce ,e government,e learning, e society و.... از جمله لغاتی هستند كه علی رغم نوظهور بودن و اینكه هنوز در منصه عمل كاملا جا نیفتاده اند با این وصف در كشورها كمتر توسعه یافته ای چون كشور ما نیز واژه های آشنا به شمار می آیند.
 
واین نیست جز به سبب ماهیت تحول آفرین و شتابدار این فناوری كه اندیشمندان را واداشته آنرا در زمره فناوریهای نظام آفرین به شمار آرند و ورود جامعه بشری به عصری نوین بنام عصر اطلاعات را اذعان دارند.
 
چنین چشم اندازی سبب می شود كه لزوم حركت سریع و چابك كشورهایی نظیر كشور ما در عرصه فناوری اطلاعات بخوبی احساس گردد.
 
اما لازمه هر برنامه توسعه و تحول, ایجاد بستر مناسب برای جذب, گوارش و بكارگیری فناوری است .فناوری اطلاعات نیز دربند این لزوم بوده علاوه اینكه بدلیل ماهیت تحول افرینش برای جذب و بكارگیری آن نیاز به تدقیق و برنامه ریزی كلان و استراتژیك می باشد.
 
در یك مدل توسعه پویا۱, توسعه منابع انسانی لازمه, برای برنامه پیش بینی شده ,یكی از محورهای اصلی و شاید مهمترین محور هر برنامه توسعه می باشد.در این راستا تجهیز آحاد ملت به قابلیتهای بهره گیری از فناوری و آشنایی با آن یكسوی قضیه است و تربیت نیروهای متخصص كه در طی فرایند برنامه ریزی اخذ تكنولوژی و توسعه و بكارگیری آن عاملان اصلی می باشند جنبه دیگر قضیه می باشد.

ضرورت

خوشبختانه تركیب جوان جمعیتی كشور و نیروی تحصیل كرده و در حال تحصیل بالاخص در علوم كامپیوتر علی رغم اینكه كافی نمی باشد اما پتانسیل مناسبی در حوزه تكنیكی و فنی فناوری اطلاعات فراهم آورده است.با این وجود گسترش و بكارگیری این فناوری نیازمند رویكردی راهبردی و مدیریتی در عرصه سازمانهای عمومی وخصوصی كشور می باشد.تربیت نیروهای متخصصی كه ضمن آشنایی با اصول و كاربردهای فناوری نگرشی راهبردی و سیستمی به مقوله IT داشته باشند لازمه گسترش بكارگیری فناوری اطلاعات در عرصه اجتماع می باشد.به این سبب تربیت نیروهایی كه آگاه از جنبه های مدیریتی و سازمانی و ضمنا آشنا با اصول و كاربردهای فناوری اطلاعات باشند از ضروریات تامین نیروی انسانی لازم, در وادی سازمانها و نظام برنامه ریزی كشور برای توسعه و بكارگیری فناوری اطلاعات می باشد. همانطور كه در شكل مشاهده می شود متخصصین فنی در عمل فاقد تخصصهای اجتماعی و سازمانی لازم برای توسعه و بكارگیری فناوری می باشند و از سوی دیگر مدیران و راهبران سازمانی علی رغم بینش استرتژیك و سیستمی فاقد آگاهیهای لازم در موردفناوریها , چگونگی و منافع و معایب آن برای سازمان می باشند.وجود یك رابط برای تفاهم زبان این دو حوزه با یكدیگر ضروری است.تدوین رشته ای كه آموختگان آن ضمن تسلط بر وجوه سازمانی و اجتماعی از جنبه های فنی و تخصصی فناوری نیز آگاه باشند راه حلی است بر این معضل.

رشته مدیریت فناوری اطلاعات

با چنین ملاحظاتی رشته مدیریت فناوری اطلاعات در مقطع كارشناسی ارشد در نظام آموزش عالی كشور تدوین و تصویب شد كه در اولین گام دانشگاههای علامه طباطبایی و دانشگاه تهران در سال ۱۳۸۰ اقدام به پذیرش اولین دوره دانشجویان این رشته نمودند.
 
هدف از تشكیل این دوره در نظامنامه آموزشی آن به شكل زیر اعلان شده است:
 
" هدف از تشكیل دوره كارشناسی ارشد مدیریت فناوری اطلاعات آموزش نیروی انسانی متخصص موسسات و سازمانهای دولتی و خصوصی است.متخصصینی كه در زمینه های مربوط به فناوری اطلاعات و مدیریت بنوانند در جهت تامین نیازهای امروز و فردای مدیریت در جامعه فعالیت كنند. "

رشته مدیریت فناوری اطلاعات در سه گرایش : 

مدیریت منابع اطلاعاتی
سیستمهای اطلاعاتی پیشرفته
نظام كیفیت فراگیر
 
تصویب شد كه از این بین دو گرایش منابع اطلاعاتی و سیستمهای اطلاعاتی پیشرفته فعال و در حال اجرا می باشند.
 
تعداد كل واحدهای درسی این دوره ۳۲ واحد می باشد كه شامل ۲۰ واحد مشترك . ۸ واحد تخصصی مربوط به گرایش و ۴ واحد پایان نامه می باشد.ضمن اینكه دروس پیش نیاز بنا به تشخیص مرجع برگزار كننده دوره ارائه می شود.
 
این رشته بدلیل ماهیت میان رشته ای آن در برگیرنده برخی از دروس اصلی علوم مدیریت و شماری از دروس مربوط به علوم مهندسی و رایانه می باشد.
 
دروسی مانند : تئوریهای پیشرفته مدیریت. مدیریت رفتارسازمانی پیشرفته تحقیق در عملیات پیشرفته سیستمهای اطلاعاتی مدیریت پیشرفته مدیریت منابع اطلاعاتی سیستمهای اطلاعاتی استراتژیك كاربرد IT در سازمان تحلیل آماری و... از زمره دروس مربوط به حوزه علوم مدیریت می باشند و دروسی مانند: تحلیل و طراحی ساختاریافته سیستمها – سیستمهای مدیریت بانكهای اطلاعاتی – سیستمهای پشتیبان تصمیم گیری و خبره فناوری اطلاعات مهندسی نرم افزار به كمك كامپیوتر CASE – متدلوژیهای ایجاد و توسعه سیستم اطلاعاتی مدلسازی اطلاعات سازمان منطق فازی و هوش مصنوعی مهندسی مجدد رویه های اجرایی و فرایندها و.... از زمره دروس مربوط به حوزه فنی و علوم رایانه می باشند. كه بسته به گرایش انتخاب شده ارائه می شوند.

قابلیتهای لازم برای طی دوره

با توجه به ذكری كه رفت و ماهیت میان رشته ای این دوره واضح است كه علاقمندان به ادامه تحصیل در این رشته می باید آشنا و علاقمند به هردو مبحث علوم مدیریت و رایانه باشند تا بتوانند با موفقیت فارغ التحصیل گردند. در مبحث مدیریت آگاهی از اصول مدیریت , تئوریها و مفاهیم مدیریتی , مهارتهای برنامه ریزی و نگاه سیستمی , آشنایی با سازمان و مفاهیم سازمانی و... در حوزه فنی آشنایی با مفاهیم و اصول رایانه , نرم افزارهای مدیریتی و پایه ای , كاربردهای كامپیوتر , سیستمهای پایگاه داده , سیستمهای اطلاعاتی مدیریت و. . از مقدمات و آمادگیهای لازم جهت گذراندن موفق این دوره میباشد.لذا ورود به این رشته برای كارشناسان مدیریت صنعتی , علوم كامپیوتر. مهندسی صنایع و كارشناسانی با گرایشهای مدیریتی كه بر اصول كامپیوتر .نرم افزارهای پایه ای و كابردهای كامپیوتر آشنایی و علاقمند باشند توصیه می شود.
 
پی نوشت ها
 
۱ مدل توسعه پویا بر گرفته از كلیلت برنامه تكفا . مصوب شورای عالی اطلاع رسانی سال ۱۳۸۱
۲ ۲ " مشخصات كلی دوره كارشناسی ارشد مدیریت فناوری اطلاعات " . شورای عالی برنامه ریزی