چگونگی برگزاری نوروز در گذشته و اکنون

امروزه نیز همچون گذشته ایرانیان نوروز را جشن می گیرند که این جشن کمابیش از الگوهای زمان هخامنشیان پیروی می کند. در دوران ساسانیان مقدمات نوروز دست کم 25 روز پیش از نوروز آغاز می شد. 11 ستون یادبود از آجر گلی که هر کدام به یک ماه از سال اختصاص داشت در حیاط سلطنتی بر پا می شد. دانه های مختلف شامل گندم، جو، عدس، لوبیا و ... در بالای ستون ها کاشته می شد که در هنگام نوروز به سبزه های باشکوهی تبدیل می شدند.
هنگام نوروز ملاقات کنندگان به دیدار پادشاه می آمدند و روحانی اعظم امپراتوری، اولین کسی بود که پادشاه به استقبال وی می آمد. پس از وی هم نوبت مأموران دولتی بود. هر یک هدیه ای می آوردند و هدیه ای دریافت می کردند. ملاقات با پادشاه پنج روز به طول می انجامید و هر روز، به افراد حرفه ای خاص اختصاص داشت. در روز ششم که نوروز بزرگ خوانده می شد، پادشاه ملاقات کنندگان ویژه ای داشت. او از اعضای خانواده سلطنتی و دربار استقبال می کرد. همچنین، در مورد مجرمانی که جرم های کوچک انجام داده بودند، عفو عمومی اعلام می شد.
ستون ها در روز شانزدهم برداشته می شدند و جشن خاتمه می یافت. نوروز به طور ساده تری توسط تمام مردم در کل محدوده امپراتوری جشن گرفته می شد.
از آن به بعد، مردم با فرهنگ ایرانی اعم از زرتشتی، یهودی، مسیحی، مسلمان و ...، نوروز را دقیقاً در هنگام اعتدال بهاری یعنی در اولین روز در اولین ماه سال که تقریباً مصادف 21 مارس میلادی است جشن می گیرند. 
امروزه، مراسم نوروز ساده تر شده است. همه خانه ها تقریباً یک ماه پیش از نوروز تمیز می شوند. گندم، جو، عدس و سایر دانه ها در بشقاب های چینی خیس می خورند و در حدود 10 روز قبل از نوروز در ظروف سفالی رشد می کنند. بنابراین در نوروز طولشان به حدود هشت سانتی متر می رسد.
کتاب مقدس، آینه، شمع، تنگ آبی که ماهی قرمز درون آن است، سبزه، گل، میوه، سکه، نان، کله قند، غلات مختلف، سبزیجات، تخم مرغ های رنگارنگ پخته (مثل تخم مرغ های عید پاک در نزد مسیحیان) و نیز هفت شیء که نامشان در فارسی با سین یا شین شروع می شود در سفره هفت سین چیده می شود. هفت سین معمولاً شامل سرکه، سماق، سمنو (خوراکی از گندم جوانه زده)، سیب، سنجد، سیر و سبزه است. آن هایی که با شین شروع می شود شامل شمع، شیر، شربت و دسری از برنج (احتمالاً منظور شیر برنج) است.
این هفت شیء در هفت کاسه یا بشقاب کوچک به طور چشمگیری نمایش داده می شوند. سفره هفت سین به طور زیبایی چیده می شود و نماد پیام و پیام آوری، نور، انعکاس، گرما، زندگی، عشق، لذت، تولید، خوشبختی و طبیعت است. در حقیقت سفره هفت سین، سفره شکرگزاری پرنقش و نگاری است که برای شکرگزاری از کلیه نعمات خوب و زیبایی که خداوند ارزانی داشته پهن می شود.
اعضای خانواده، همه بهترین لباس های خود را می پوشند، دور سفره می نشینند و مشتاقانه منتظر اعلام لحظه دقیق اعتدال بهاری از رادیو یا تلویزیون هستند. رییس خانواده دعای نوروز (دعای تحویل سال) را می خواند و بعد از اعلام زمان تحویل سال همه اعضای خانواده همدیگر را می بوسند و نوروز شادی را برای هم آرزو می کنند. بزرگ ترها هم به جوان ترها هدیه می دهند. بعد از آن دوره های دیدوبازدید نوروز با همسایگان، فامیل و دوستان آغاز می شود و هر دیدی، بازدیدی دارد. زرتشتیان در مراکز مخصوصی، تولد زرتشت و نوروز را در روز ششم فروردین (26 مارس) جشن می گیرند.
جشن تا دوازده روز ادامه دارد و صبح روز سیزدهم گردش دسته جمعی به فضاهای سبز بیرون شهر آغاز می شود. این روز سیزده به در نامیده می شود که به معنی "سیزده بیرون از خانه" است. روستاها و شهرها به شهر ارواح تبدیل می شوند! چراکه تقریباً تمام ساکنان آنها به کوهستان، جنگل، کنار رودخانه و نهرها می روند تا از این روز لذت ببرند. مردم آواز می خوانند، می رقصند و شادی می آفرینند. دختران در سنین ازدواج، سر علف های وحشی و خودرو را گره می زنند و آرزو می کنند که نوروز آینده آنها را در حالی ببیند که ازدواج کرده اند.

جشن مشترك در كشورهاى حوزه نوروز سرگذشت نوروز و تقویم ایرانی