کشف راز 65 میلیون ساله سه عضو یک خانواده دایناسور

طی چند دهه سه جمجمه مختلف از دایناسورها در زمان های مختلف در شمال ایالات متحده آمریكا كشف شد. اولین جمجمه در سال 1931 پیدا شد. این جمجمه بزرگ و گرد بود. دومین جمجمه كه در سال 1983 پیدا شد، كوچك تر و باریك تر بود و زایده هایی میخ مانندی از پشت سرش بیرون زده بود. سومی هم كه شاخ های كوچكی روی پوزه اش داشت در سال 2006 كشف شد. این جمجمه از دوتای دیگر كوچك تر بود.

مثل همه داستان های خوب، برای این داستان هم پایان جالبی وجود داشت. به این ترتیب كه دانشمندان تا مدت های طولانی فكر می كردند كه این سه جمجمه به سه نوع مختلف از دایناسورها تعلق دارد. اما «جك هورنر» دیرینه شناسی كه در موزه ای در مونتانای آمریكا كار می كند این نظر را قبول نداشت. طبق مطالعات جدیدی كه به وسیله او و تیمش انجام شد، مشخص شد كه بیشتر محتمل است كه این سه جمجمه به یك بچه، یك نوجوان و یك بزرگسال از یك نوع دایناسور تعلق داشته باشند.
هر سه این دایناسورها حدود 65 میلیون سال قبل، در جایی كه حالا در آمریكا مونتانا و داكوتای جنوبی نامیده می شود زندگی می كردند.
هورنر وقتی به این موضوع كه این سه جمجمه به سه نوع مختلف از دایناسورها تعلق دارند شك كرد كه راجع به مطالعاتی كه درباره دایناسورهای نوك اردكی انجام گرفته بود چیزهایی شنید. در این مطالعات دانشمندان فهمیدند كه یك سری از جمجمه ها كه همه از دایناسورهای مختلف به نظر می رسیدند، در واقع از یك نوع دایناسور در سنین مختلف بوده اند.
هورنر برای این كه شكش را تبدیل به یقین كند به مطالعه درباره قطعاتی از استخوان های این سه جمجمه پرداخت.
هورنر و تیمش به سادگی توانستند استخوان دایناسور جوان تر را از استخوان دایناسور پیرتر تشخیص دهند. چون كه استخوان های جوان در حال رشد هستند و به جریان زیاد خون نیاز دارند. بنابراین تونل ها و دالان هایی برای رگ های خونی دارند (با این تونل ها و سوراخ ها، این استخوان ها كمی شبیه به اسفنج به نظر می رسند). به طوركلی استخوان های پیرتر متراكم تر هستند كه معنیش این است كه سخت تر و توپرتر هستند و تونل ها و دالان های خیلی زیادی ندارند كه از میانشان رد شده باشد. هورنر و تیمش فهمیدند كه بزرگ ترین جمجمه پیدا شده، تونل های كمی در داخش دارد و در نتیجه حدس می زنند كه جمجمه مال یك دایناسور بزرگسال باشد. دو جمجمه كوچك تر تونل های زیادی دارند و در نتیجه حدس می زنند كه این دایناسورها موقع مرگ جوان تر بوده اند.
این دانشمند شواهد دیگری هم برای نظریه اش پیدا كرد. او و تیمش اسكن های CAT (نوع مخصوصی از اشعه ایكس) و عكس های بخصوصی شبیه به اشعه ایكس را از جمجمه های كوچك تر گرفتند و دیدند كه این استخوان ها هنوز به طور كامل رشد نكرده اند. این كارها را در مورد دایناسور بزرگسال هم انجام دادند.
روش مطالعه ای كه هورنر درباره ساختمان استخوان جمجمه به كار گرفت مسیر  جدیدی را در مطالعه دایناسورها باز كرد. در گذشته دانشمندان خیلی به این كه از دید بافت شناسی به استخوان جمجمه نگاه كنند توجهی نداشتند. در حالی كه روش هورنر نشان داد كه با این روش می توان اطلاعات خیلی زیادی به دست آورد.
موزه ای كه هورنر در آن كار می كند بزرگ ترین مجموعه استخوان های دایناسورها را در جهان دارد كه از جمله آنها بزرگ ترین جمجمه تی ركسی است كه تاكنون پیدا شده است. با كشف جدید، هورنر كار زیادی برای خودش درست كرده كه انجام دهد و حتی ممكن است كار زیادی هم برای دانشمندان دیگر درست كرده باشد. مطالعات آینده ممكن است مشخص كند كه برخی از استخوان هایی كه تصور می شده متعلق به انواع مختلف دایناسورها است، درواقع از یك دایناسور در سنین مختلف بوده است.

آیا دایناسورها سریع راه می رفتند؟ چگونه دو نوع دایناسور درنده کنار هم زندگی می کردند؟