آقا محمد خان قاجار که بود

آقا محمد خان قاجار از سال 1193 تا 1211 هجری قمری یعنی نزدیک به 18 سال پادشاه ایران بود. او پایه گذار سلسله قاجار نیز بود. آقا محمد خان در سن چهار سالگی به وسیله علیقلی خان ملقب به عادلشاه که برادرزاده نادرشاه بود اخته شد. دلیل این کار عادلشاه این بود که هنگامی که بر ضد نادر شاه افشار شورش کرد، یکی از مخالفان سلطنت او محمد حسن خان پدر آقا محمد خان بود. چون عادلشاه به آقا محمد خان دست پیدا نکرد، تلافی آن را بر سر پسرش درآورد. آقا محمد خان مردی توانا و نیرومند و با تدبیر و جنگجویی مثال زدنی بود. اما ظلم و ستم و بی رحمی و سنگدلی و پول دوستی و جنایاتش هم مثل شده است. شیوه کشتن آخرین شاه زند و قتل عام مردم کرمان و جنایات و غارت هایی که در گرجستان انجام داد از جمله رفتارهایی است که به پادشاه با کفایتی چون او چهره ای منفی داده است. آقا محمد خان نه تنها در دوران حکومتش مقابل تهاجمات روسیه ایستادگی کرد بلکه به گرجستان تحت حمایت روسیه هم حمله کرد.

محمد حسن خان پدر آقا محمد خان در طول زندگیش کش و قوس های زیادی برای کسب قدرت داشت. تا سرانجام در زمان هرج و مرج ایران پس از قتل نادر شاه افشار، در استرآباد ادعای سلطنت کرد. ولی در کشمکش با سلسله زندیه به قتل رسید و پسرانش اسیر شدند.

کریم خان زند از نه پسر محمد حسن خان دو تای آنها یعنی آقا محمد خان و حسین قلی خان جهانسوز را با خودش به شیراز برد و بقیه را هم به قزوین فرستاد. آقا محمد خان تا زمان فوت کریم خان یعنی 1193 در دستگاه زندیه بود و با او خوش رفتاری می شد.

وقتی آقا محمد خان فهمید که کریم خان در حال مرگ است از شیراز خارج شد و به همراه عده ای از ایل قاجار و افرادی دیگر به سرعت به تهران رفت. او ابتدا یکی از برادرانش را به سرکوب برادران دیگرش که مخالف ریاست او بر ایل اشاقه باش و دعوی سلطنتش بودند فرستاد و پس از مطیع کردن شمال و مرکز ایران در نوروز سال 1200 هجری قمری در تهران تاج گذاری کرد. آقا محمد خان که در پنج سالگی اخته و مقطوع النسل شده بود و در نتیجه فرزندی نداشت، بابا خان پسر برادر بزرگ ترش حسین قلی خان جهانسوز را ولیعهد خود کرد.
آقا محمد خان تهران را به دلیل نزدیکی به استرآباد، مقر ایل قاجاریه و برای دسترسی به ایالات جنوبی که هنوز در دست سلسله زندیه بودند به پایتختی برگزید و حکومت ولایات مطیع را بین رؤسا و بزرگان قاجار تقسیم کرد.

سپس پس از مدت ها جنگ و گریز در سال 1208 آخرین شاه خاندان زند یعنی لطفعلی خان زند را شکست داد و او را پس از کور کردن کشت. این کار او در تاریخ ایران واقعه ای فراموش نشدنی و دردناک به شمار می آید. چراکه خاندان زند با آقا محمد خان و برادرانش رفتاری شایسته داشتند. جنایاتی نیز که آغامحمد خان در کرمان، محل مقاومت لطفعلی خان انجام داد هیچ گاه از خاطر مردم کرمان نمی رود.

آقا محمد خان سپس تصمیم گرفت که شروان و گرجستان را که در زمان صفویه مطیع ایران بودند و در زمان سلسله زندیه از تسلط حکومت خارج شده بودند را تصرف کند. حاکم گرجستان در این زمان خود را تحت الحمایه روسیه قرار داده بود. آقا محمد خان ابتدا سعی کرد با حاکم گرجستان از در معامله درآید، اما حاکم گرجستان زیر بار نرفت. در نتیجه آقامحمد خان حرکتی غافلگیرانه بر ضد حاکم گرجستان انجام داد. به این ترتیب که به جنگ با حاکم شوشی واقع در منطقه قفقاز پرداخت تا آنجا را تسخیر کند، اما چون با مقاومت زیادی روبرو شد راهش را به سمت گرجستان کج کرد. وارد تفلیس پایتخت گرجستان شد و جنایات بسیاری نیز در این شهر انجام داد. به حدی که جنایات او از نظر گرجی ها بعد از جنایات مغول ها بدترین خاطره تاریخیشان محسوب می شود!

سپاه روسیه برای حمایت از حاکم گرجستان وارد منطقه قفقاز شد و چند شهر را تصرف کرد. اما از خوش شانسی آقامحمد خان در این زمان کاترین ملکه روسیه درگذشت و سپاه روسیه از این مناطق فراخوانده شد. در این زمان آقا محمد خان درگیر تسخیر خراسان نیز بود. آقا محمد خان به قصد تصرف جواهراتی که نادرشاه جمع آوری کرده بود به بهانه زیارت به مشهد رفت. در این زمان شاهرخ نواده نادر با وجود نابینایی بر خراسان سلطنت می کرد. چراکه خاندان زند نمی خواستند متعرض او شوند. ولی آقا محمد خان جواهرات نادر را از شاهرخ گرفت و او را شکنجه زیادی کرد تا سرانجام شاهرخ در راه تبعید به مازندران درگذشت.

سپس آقا محمد خان مجدداً متوجه بخش هایی از منطقه قفقاز که از سال قبل در دست روس ها مانده بود شد و مجدداً عازم شهر شوشی در این منطقه شد تا حاکم آنجا را وادار به اطاعت از خود کند. آقا محمد خان در حمله دوباره به قفقاز موفقیت هایی به دست آورد و حاکم شوشی هم به داغستان گریخت. اما رفتار وحشیانه آقا محمد خان این بار کار دستش داد. به این ترتیب که او به دلیلی جزیی بر سه تن از پیشخدمتانش خشم گرفت و آنها را تهدید به کشتن کرد. آنها هم که می دانستند او تهدیدش را عملی می کند، با همدیگر دست به یکی کردند تا او را به قتل برسانند و چنین هم کردند. به این ترتیب در شب 21 ذی الحجه سال 1211 در موقع سحر، در حالی که آقا محمد خان در خواب بود او را کشتند و صندوقچه جواهراتش را به نزد یکی از سردارانش بردند.

با مرگ آقا محمد خان ولیعهدش فتحعلی شاه به سلطنت رسید.

سرگذشت زرتشت درباره استیو جابز