فنون مسئله حل کردن

Techniques of Problem Solving

کتاب فنون مسئله حل کردن  برای همه ی آن هایی است که به آموختن روش های مساله حل کردن علاقه مندند، چه مساله های ریاضی و چه مساله های غیرریاضی.

برای این منظور، فنونی از قبیل استقرا، برهان خلف، روش افنا، قیاس، فرمول بندی مجدد و چند فن دیگر مساله حل کردن آموزش داده شده است، و از هر کدام مساله های زیادی به عنوان نمونه حل شده است. 

در انتهای هر فصل هم تمرین های متنوعی گنجانده شده است تا خواننده فرصتی برای سنجش میزان یادگیری خود داشته باشد. 

مطالعه این کتاب به دانش آموزانی که علاقه مند به شرکت در مسابقاتی از نوع المپیادهای ریاضی هستند، دبیران، دانشجویان و سایر علاقه مندان توصیه می شود.

آمادگی برای المپیاد ریاضی

تلاش های گسترده ای که در سال های اخیر برای بهبود وضعیت آموزش ریاضیات در سطوح مختلف صورت گرفته است دو هدف عمده پیش روی خود دارد: عمومی کردن ریاضیات و تربیت نخبگان. 

هدف اول از این رو اهمیت دارد که در قرن بیست و یکم «سواد ریاضی» ضرورتی عام پیدا کرده است، و هدف دوم نیز از هدف های ارزشمند جوامع مدنی است. لذا کاملا ضروری است که در پی دست یافتن به پیشرفت های بیشتری در این باره باشیم و ابزارهای جدیدی برای شناسایی و پرورش استعدادهای بالقوه جامعه خود جستجو کنیم. 

آموزش های رسمی با توجه به گستردگی پهنه ی عملکرد، معمولا میانگین دانش آموزان را از نظر علاقه و استعدادهای ویژه مخاطب خود قرار داده است. از این رو برای پرورش استعدادها و شکوفایی خلاقیت ها، آموزش های جانبی و غیررسمی و برنامه هایی نظیر المپیاد ریاضی اهمیت ویژه ای داد. 

اگر به تاریخ نگاهی بیفکنیم سال 1894 شاید نقطه ی آغاز مسابقات علمی در عصر جدید باشد. در این سال مسابقه ی اتووش به نام بارون لوراند اتووش به صورت مسابقه ی ریاضی دانش آموزی در مجارستان شروع شد. مسائل این مسابقه به دلیل سادگی در مفاهیم به کار گرفته شده هنوز هم جذاب است. پس از آن، طی سال ها، مسابقات ریاضی در کشورهای مختلف جهان شکل گرفت و جایگاه ویژه ای پیدا کرد تا اینکه در سال 1959 رومانی پیشگام راه اندازی المپیاد بین المللی ریاضی شد و از 7 کشور اروپای شرقی برای شرکت در این المپیاد دعوت کرد و اولین المپیاد از 20 تا 30 ژوئیه 1959 در بخارست برگزار شد. کم کم کشورهای دیگری نیز به المپیاد بین المللی پیوستند و در حال حاضر این مسابقه، که هر سال در یک کشور برگزار می شود، معتبرترین مسابقه ی بین المللی دانش آموزی است. 

مسابقات دانش آموزی در کشور ما نیز رفته رفته جایگاه ویژه ای یافته است؛ اولین مسابقه ریاضی دانش آموزی در فروردین 1362 بین دانش آموزان برگزیده سرتاسر کشور برگزار شد و برای اولین بار در سال 1366 تیمی از کشورمان به المپیاد بین المللی عازم گردید. پس از آن دانش آموزان زیادی در سرتاسر کشور مشتاقانه به این رقابت روی آوردند. 

در المپیاد ریاضی آن چه که اهمیت دارد توانایی مساله حل کردن است، ولی باید توجه داشت که راه حل مساله ای با ارزش به ندرت آسان و بدون زحمت به دست می آید، بلکه حاصل ساعت ها تلاش فکری است. تلاشی که ذهن های شاداب و جوان برای انجام آن تمایل بسیاری دارند. 

بدیهی است که اگر این تلاش ها با برنامه ای دقیق و منظم شکل گیرد، سریع تر و بهتر به شکوفایی استعدادهای خلاق می انجامد. از این رو موسسه انتشارات فاطمی به انتشار مجموعه آمادگی برای المپیاد ریاضی اهتمام ورزیده است. این مجموعه شامل سه دسته کتاب است: 

1. دسته اول: (کتاب های زرد) شامل کتاب هایی مقدماتی با پبش نیاز ریاضی 2 نظام جدید در زمینه های ترکیبیات، هندسه، نظریه اعداد، آنالیز و جبر است. 
2. دسته دوم: (کتاب های نارنجی) شامل کتاب های پیشرفته تر و مجموعه ی مسائل و کتاب های کلاسیک المپیاد ریاضی در سطح بین المللی است. و بالاخره
3. دسته ی سوم: (کتاب های قرمز) شامل کتاب های پیشرفته درباره المپیاد ریاضی است. 

مجموعه آمادگی برای المپیاد ریاضی مجموعه ای است منظم و برنامه ریزی شده برای همه چالش گرانی که در ریاضیات زیباشناختی خاصی می بینند و در جهت نوآوری های ذهنی تلاش می کنند. 

کتاب حاضر از دسته دوم و هدفش آموزش اصول پایه مساله حل کردن است، چه مساله های ریاضی و چه مساله های غیرریاضی. برای این منظور، فنونی از قبیل استقرا، برهان خلف، روش افنا، قیاس، فرمول بندی مجدد و چند فن دیگر مساله حل کردن آموزش داده شده است، و از هرم کدام مساله های زیادی به عنوان نمونه حل شده است. در انتهای هر فصل هم تمری نهای متنوعی گنجانده شده است تا خواننده فرصتی برای سنجش میزان یادگیری خود داشته باشد. مطالعه این کتاب به دانش آموزانی که علاقه مند به شرکت در مسابقاتی از نوع المپیادهای ریاضی هستند، دبیران دانشجویان و سایر علاقه مندان توصیه می شود. 

این کتاب در هشت فصل نگاشته شده است که هر فصل شامل چندین زیرفصل می باشد. ما در اینجا به ذکر عناوین اصلی بخش های هشت گانه اکتفا می کنیم.

• مفاهیم پایه
• نگاهی عمیق تر به هندسه
• مساله های شمارشی
• مساله های منطقی
• ریاضیات در سرگرمی ها
• جبر و آنالیز
• مساله های گوناگون
• زندگی واقعی

بنا به درخواست انتشارات فاطمی لینک دانلود حذف گردید