سخنی از بزرگان...

دلیل کوچک بودن دست های تی رکس چه بوده؟

دلیل کوچک بودن دست های تی رکس چه بوده؟
مدیر ارشد رایشمند

بازوهای کوچک تیرانوسور رکس (تی رکس) یکی از بزرگ ترین اسرار حوزه دیرین شناسی است.
محققان با تاباندن اشعه ایکس بسیار قوی ای که میلیون ها برابر قوی تر از اشعه ایکسی است که پزشکان مورد استفاده قرار می دهند در حال بررسی رگ های خونی و اتصالات عضلات به استخوان های دست تی رکس اند و شاید به زودی نتیجه این پرسش مشخص شود.
تیرانوسور رکس (تی رکس)، در کنار گونه های الوساروس، اسپینوساروس یا گیگانوتوساروس ترسناک ترین دایناسورهای روی زمین بوده است. اما آن چه که در این جانور گوشت خوار عجیب است این است که دارای کوچک ترین نسبت بازو به وزن بدن در جانوران دوره دوم زمین شناسی بوده است.
چندین دهه است که باستان شناسان و زیست شناسان درباره نحوه استفاده تی رکس از بازوهایش بحث می کنند. یکی از مباحثات داغ دیگر این است که آیا ممکن است با گذشت 10 میلیون سال بازوهای این جانور به طور کامل ناپدید شده باشد - چیزی که در مارهای امروزی شاهد آن هستیم.
البته بازوهای تی رکس، صرفاً به طور نسبی کوچک بوده اند نه مطلق. بنابراین قبل از بررسی بیشتر موضوع بهتر است منظورمان را از کوچک بودن تعریف کنیم. درواقع به خاطر این که دیگر بخش های بدن تی رکس، خیلی بزرگ اند (در تی رکس های بالغ، فاصله سر تا دم حدود 12 متر و وزن آن از 7000 تا 10000 کیلوگرم بوده است)، اندازه بازوهای آن نسبت به بقیه قسمت های بدن اش، کوچک به نظر می رسند ولی بدون مقایسه با دیگر قسمت ها بازوهای تی رکس کوچک محسوب نمی شود.
در واقع طول بازوهای تی رکس بیش از 90 سانتی متر بوده و تحلیل های اخیر نشان داده اند که احتمالاً تی رکس با هر بازو قادر به بلند کردن وزنه 180 کیلوگرمی بوده است. درنتیجه ماهیچه های بازوی تی رکس سه برابر قوی تر از بازوی انسان بالغ بوده است!
همچنین سوء تفاهمی درباره محدوده حرکت بازوی تی رکس و انعطاف پذیری انگشتان این جانور وجود دارد. بازوهای تی رکس، محدودیت های حرکتی داشته - و می توانسته آنها را با زاویه 45 درجه تاب دهد که در مقایسه با محدوده حرکتی وسیع تر و انعطاف پذیرتر گونه های تروپد (مانند دینوچوس)، اندک بوده است. با این حال می توان گفت بازوهای کوچک نیازی به محدوده عملیاتی وسیع ندارند و طبق اطلاعات کنونی ما دو انگشت بزرگ روی هر یک از دستان تی رکس، به این جانور برای ربودن و محکم گرفتن شکار توانایی بیشتری می داده اند.
 
تی رکس چگونه از بازوهای کوچک اش، استفاده می کرده است؟
با توجه به تنوع وسیع کارکردها و اندازه محدود بازوهای تی رکس، این جانور درعمل چگونه از بازوهای خود استفاده می کرده است؟ در طول سالهای گذشته چندین ایده در این زمینه ارائه شده که همه (یا برخی از آنها) ممکن است درست باشد:
1-تی رکس نر، اصولاً از بازوها و دستان اش برای گرفتن تی رکس ماده در زمان جفت گیری استفاده می کرده است (ماده ها نیز از این اندام برخوردارند و برای اهداف دیگری که در ادامه ذکر شده، از آنها استفاده می کرده اند). با توجه به اطلاعات اندک ما از رابطه جنسی دایناسورها، این گزینه بهترین حالت، در میان گزینه های احتمالی است.
2-تی رکس، در زمان درازکشیدن یا در صورت زمین خوردن در حین مبارزه با گونه های تریسراتوپ، از بازوهایش برای بلندشدن از زمین استفاده می کرده است (برای وزن 8000 یا 9000 کیلوگرم این احتمال قوی به نظر می رسد).
3-تی رکس از بازوهایش برای به چنگ آوردن شکار قبل از به دندان گرفتن آن استفاده می کرده است (ماهیچه های قوی بازوی این نوع دایناسور اعتبار بالایی به این فرضیه می دهد، ولی بازهم نمی توان شواهد فسیلی مستقیمی برای این رفتار ارایه داد).
در اینجا شاید این پرسش پیش بیاید که بر چه اساسی می دانیم تی رکس از بازوهایش استفاده می کرده است؟ پاسخ این است که طبیعت معمولاً در امور خود، اقتصادی عمل می کند. اگر این بازوها از بعضی جهات مفید نبودند نمی توانستند تا آخر دوره کرتاسه دوام بیاورند. (تی رکس تنها نمونه در این زمینه نیست. یک دایناسور دو تنی به نام کارنوتاروس هم وجود داشته که بازوها و دستهایش در واقع بیشتر شبیه به غده بوده اند. با این حال حتی این دایناسور هم احتمالاً دست کم برای بلندشدن از زمین نیاز به این اندام داشته است).
 
در طبیعت ساختارهایی وجود دارند که به نظر تحلیل رفته هستند اما درواقع چنین نیستند.
در بحث بازوهای تی رکس باید به زاویه دید مشاهده گر توجه کنیم. به عنوان مثال مشاهده گران ممکن است بازوهای تی رکس را ساختاری تحلیل رفته یا بقایای جانوران گذشته بدانند. چنین ساختارهایی به گذشته های خیلی دور خانواده جانور اشاره دارد که اندازه و کارکردشان در نتیجه میلیون ها سال فشار تکاملی تحلیل رفته است. شاید بهترین نمونه از این دست پاهای پنج انگشتی تحلیل رفته ای باشد که در اسکلت مار قابل شناسایی است (و طبیعت شناسان با کمک آن می فهمند که چگونه مار از اجداد مهره دار پنج انگشتی اش تکامل یافته است).
پیش آمده که زیست شناسان (یا باستان شناسان)، ساختاری را فقط به این دلیل که هنوز هدف آن مشخص نشده بقایا نامیده اند. به عنوان مثال مدت ها بود که تصور می شد آپاندیس یکی از بقایای اعضای انسان های کلاسیک اند تا این که کشف شد این کیسه کوچک می تواند دسته های باکتری های موجود در روده را پس از بروز اتفاقات یا بیماری های پیچیده دوباره فعال کند.
وضعیت بازوهای کوچک تی رکس هم می تواند مانند آپاندیس انسان باشد. محتمل ترین توصیف آن است که این بازوها، به اندازه ای که مورد نیاز جانور بوده بزرگ بوده. همچنین این دایناسور ترسناک، در صورت نداشتن بازو به سرعت منقرض می شده است، زیرا به وسیله این بازوها قادر به جفت گیری و تولید مثل بوده و یا قادر به بلند شدن از روی زمین (در صورت افتادن) یا قادر به برداشتن شکار و گرفتن آن  بوده است.

چاپ
4917 رتبه بندی این مطلب:
4.9

مدیر ارشد رایشمندمدیر ارشد رایشمند

سایر نوشته ها توسط مدیر ارشد رایشمند
تماس با نویسنده

نوشتن یک نظر

این فرم نام، ایمیل، آدرس IP و نظرات شما را جمع می کند تا بتوانیم نظرات شما را در وب سایت پیگیری کنیم. برای اطلاعات بیشتر، قوانین و مقررات و سوالات متداول ما را بررسی کنید، در آنجا اطلاعات بیشتری در مورد نحوه و چگونگی ذخیره اطلاعات شما در اختیار شما قرار می دهیم.
افزودن نظر

انتخابگر پوسته

ارتباط با نویسنده

x