ساخت روبات های شبه انسان

بعد از سال ها كه روبات های اجتماعی تنها در داستان های تخیلی موجودیت داشتند، حالا واقعاً طراحی و ساخت این دست از روبات ها در دستور کار قرار گفته. هدف این است كه رفتار روبات ها از روی رفتار انسان ها و هرچه نزدیك تر به آنها شبیه سازی شود. شبیه سازی نیز براین اساس صورت می گیرد كه چگونه آدم ها احساساتشان را بیان می كنند، ارتباط برقرار می كنند، چیزی یاد می گیرند و كاری انجام می دهند. از روبات های شبیه سازی شده می توان برای انجام مشاغلی مثل آموزش رفتار اجتماعی به بچه های مبتلا به اوتیسم یا كمك به بیماران دچار سكته مغزی برای توان بخشی فیزیكی بهره جست.
اما از نظر ما چه چیزی یك روبات را اجتماعی و جذاب می كند؟ آیا لازم است درست مثل یك انسان راه برود و صحبت كند؟ آیا باید از بعد احساسی هم رفتارش بامعنی و رسا باشد؟ آیا شخصیت روبات اهمیت دارد؟ برای این كه روبات و انسان خیلی خوب با هم كنار بیایند و با هم كار كنند چه تمهیداتی لازم است؟
در مسیر ساخت روبات های اجتماعی چالش های زیادی پیش روی انسان قرار دارد كه یكی از بزرگ ترین آنها ساخت روبات هایی منطبق با نیازها و انتظارات ذهن انسان است. به عقیده پرفسور ماجا ماتاریك، استاد دانشگاه كالیفرنیای جنوبی نحوه برقراری ارتباط ما با ماشین هایی با اشكال فیزیكی باكیفیت تر و باروح تر با نوع تعاملمان با یك رایانه، تلفن همراه یا دیگر ابزارهای هوشمند متفاوت است. لازم است این تفاوت ها را درك كنیم تا بدانیم چگونه از این تفاوت به عنوان اهرمی قدرتمند بهره ببریم.
یادگیری زبان در روبات با مغز ساده شده
گروهی از دانشمندان كه سال ها است درحال تحقیق درباره روبات های انسان نما هستند روباتی را عرضه كرده اند كه می تواند آن چه به آن گفته می شود را درک كند و پایان یک جمله را پیش بینی كند. این پیشرفت با ایجاد یك مغز مصنوعی ساده كه انواع مشخصی از اتصالات مشاهده شده در مغز انسان را بازتولید می كند به دست آمده. سیستم مغز مصنوعی به روبات توانایی یادگیری و سپس درك جملات جدید حاوی ساختار جدید دستور زبانی را می دهد. درنتیجه روبات می تواند دو جمله را نیز با هم پیوند دهد و پایان جمله را پیش بینی كند.
ماتاریك به دنبال ساخت و توسعه روبات های اجتماعی است كه قابلیت به كارگیری در انواع نقش های درمانی را دارند. به گفته ماتاریك نكته كلیدی در طراحی موفق روبات های اجتماعی تنها این نیست كه آنها چگونه ارتباط كلامی برقرار می كنند، بلكه در برقراری ارتباط از لحاظ جسمی و از طریق حالات چهره و زبان بدن هم هست. همچنین تعریف و تعبیه شخصیت حقیقی برای آنها هم اهمیت دارد. وی می گوید:«ما فهمیدیم كه وقتی شخصیت روبات را با شخصیت كاربر تطبیق می دهیم، افراد بیمار تمرینات بازتوانی خود را در مدت طولانی تری انجام می دهند و گزارش شده كه از این كار بیشتر لذت می برند.»
نكته كلیدی دیگر تطبیق ظاهر یك روبات با انتظار ما از توانایی های آن است. گروهی از محققان اخیراً پیشرفتی در جهت تطبیق بیشتر روبات ها با ظاهر و حركات انسان به دست آوردند و به آن نام «عمل سیستم ادراك» دادند. آنها با استفاده از اسكن مغز، تأثیر متفاوت روبات های انسان مانند با روبات هایی با شباهت كمتر به انسان را به خوبی در مغز مشاهده كردند. این محققان نتیجه گرفتند انسان ها به روبات هایی كه شباهت كمتری به خودشان دارند خیلی خوب پاسخ نمی دهند. آنها می گویند ساخت روبات هایی كه شباهت زیادی به انسان دارند ممكن است هدف تلقی شود اما واقعیت این است كه شباهت ظاهری به تنهایی كار نمی كند و شباهت اعمالی كه روبات ها انجام می دهند با رفتار انسان ها هم به همان اندازه مهم است.
به این ترتیب یك روبات اجتماعی به آموختن رفتارهای اجتماعی هم نیازمند است. آندرآ توماز استادیار مؤسسه جورجیا و مدیر آزمایشگاه ماشین های هوشمند اجتماعی با كمك همكارانش روباتی طراحی كرده است كه با همان روشی كه انسانی از انسانی دیگر می آموزد، او هم از انسان یاد می گیرد. وی می گوید: «ما در آزمایشگاه می بینیم هوش اجتماعی بشر از چهار بخش كلیدی تشكیل شده كه عبارتند از توانایی برای آموختن از افراد دیگر، قابلیت همكاری با افراد دیگر، توانایی اعمال هوش هیجانی و توانایی برای درك و پاسخ به نیت های شخصی دیگر. ما می كوشیم این ابعاد را در روبات هایمان پیاده كنیم.»

تأمین انرژی ماشین ها از ضایعات انسانی فایده جاسازی حس گرها در اشیا