وقتی با این جمله کودکتان مواجه می شوید چه باید بکنید؟

بهار، فصل نوبرانه‌هاست؛ فصلی که در آن تا دلتان بخواهد می‌توانید چغاله بادام، گوجه‌سبز و توت‌فرنگی بخورید؛ اما کمی صبر کنید! آیا کودکان هم می‌توانند تا دلشان بخواهد از این نوبرانه‌ها نوش‌جان کنند؟ از آنجا که کودکان در سنین رشد قرار دارند و دستگاه گوارش آنها به‌طور کامل تکامل نیافته است، به ویژه کودکان 2 تا 5 سال که به خوبی قادر به جویدن بافت‌های میوه‌های سخت و نارس نیستند، این روند موجب بروز دل‌دردهای شدید، عدم‌تحمل مواد غذایی، استفراغ مکرر، نفخ و در نهایت اسهال و درصورت تداوم، اختلال در رشد می‌شود که هر کدام از این اختلالات می‌تواند کودک را دچار مشکل کند. در ادامه مروری بر مشکلات گوارشی احتمالی کودکان خواهیم داشت تا هنگام مواجهه با آنها بتوانید از پس آنها بربیایید.


گاز معده با کودکان چه می‌کند؟

شما به‌عنوان یک بزرگسال می‌دانید که چقدر گاز معده اذیت می‌کند. برای کودکان نیز گاز معده دردآور است. این اتفاق به‌طور طبیعی بعد از خوردن غذاها و نوشیدنی‌هایی مانند لوبیا، سبزی‌ها و نوشابه‌ها رخ می‌دهد. وقتی بچه‌ها خیلی سریع نوشیدنی‌شان را می‌خورند یا در حال جویدن آدامس هستند ممکن است هوای اضافی را قورت دهند که همین تبدیل به گاز می‌شود. اگرچه وجود گاز طبیعی است اما می‌تواند موجب درد معده و نفخ شود. گاز معده در کودکان متفاوت از بزرگسالان است.

وقتی کودک‌تان از گاز معده رنج می‌برد باید بفهمید به تازگی چه خورده است. یکی از دلایل، آبمیوه زیاد است چون بسیاری از آبمیوه‌ها مانند آب سیب و آب گیلاس حاوی سوربیتول هستند که شکلی هضم‌ناشدنی از قندهاست. متخصصان توصیه می‌کنند کودکان خردسال بیش از حدود یک‌دوم تا سه چهارم لیوان آبمیوه در روز ننوشند. اگر کودک شما اغلب مشکل گاز معده دارد بهتر است با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.
 

بچه هایی که ترش می‌کنند

اگر فرزند شما اغلب ترش می‌کند یا سوزش سر دل دارد احتمالا مبتلا به رفلاکس است. رفلاکس، برگشت اسید از معده به مری است که گاهی از یک‌سوم میانی مری نیز پیش می‌آید و تا زیر حلق می‌رسد. رفلاکس در کودکان علائم زیادی دارد که مهم‌ترین آنها کم‌خونی، بی‌قراری شبانه، بی‌اشتهایی، بوی بد دهان، اختلال در وزن‌گیری، سرفه‌های مکرر، استفراغ، خون در مدفوع و آروغ‌های زیاد است. برخی از مواد‌غذایی خاص، وعده‌های غذایی حجیم یا خوردن غذا در زمان‌های نزدیک خواب می‌تواند علائم را بدتر کند. اگر کودک شما اغلب دارای این نشانه‌هاست بهتر است به پزشک مراجعه کنید. اغلب پزشکان معمولا وعده‌های غذایی کم اما مکرر، مصرف دارو یا انجام آزمایش‌هایی برای رد علل دیگر را در این موارد توصیه می‌کنند.

 
ویروس‌ها چطور دل درد

باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌توانند دستگاه گوارش کودک شما را مورد حمله قرار دهند. بچه‌ها می‌توانند با خوردن مواد‌غذایی‌ای که به درستی شسته نشده‌اند یا حتی خوب نپخته‌اند، بیمار شوند.


همین می‌تواند ناراحتی معده، تب، اسهال و استفراغ ایجاد کند. ویروس‌هایی که می‌توانند از کودکی به کودک دیگر سرایت کنند، معمولا منبع اسهال هستند. محافظت از بچه‌ها به کمک رعایت دستورالعمل‌های ایمنی غذا، شستن مداوم دست‌‌ها، اجتناب از به اشتراک گذاشتن غذا و دور کردن کودک از بچه‌هایی که بیمار هستند می‌تواند کمک‌کننده باشد.

 

اسهال هم انواع و اقسام دارد

اگر کودک شما بیش از 3 بار در روز مدفوع شل یا آبکی داشته باشد، اسهال دارد. عوامل زیادی ممکن است موجب اسهال شود مانند عفونت‌های باکتریایی و ویروسی، آلرژی غذایی و برخی داروها. اگر اسهال میکروبی و انگلی باشد، باید خیلی مواظب باشید چون غیر از عارضه کم‌آبی، با تب و وجود خون در مدفوع نیز همراه است بنابراین اگر کودک شما دل‌پیچه دارد، موضوع را جدی گرفته و به پزشک مراجعه کنید تا با تشخیص سریع و تجویز آنتی‌بیوتیک اختصاصی، روند درمان تسریع شود. اسهال معمولا در عرض یک یا دو روز بدون درمان برطرف می‌شود اما اگر بیشتر از این زمان طول کشید یا فرزندتان آب زیادی از دست داد با پزشک تماس بگیرید. علائم کم‌آبی می‌تواند از پوشک خشک نوزاد تا بی‌حالی و سستی و خشکی دهان بعد از اجابت مزاج متغیر باشد.

 
وقتی کودک تهوع دارد نباید چیزی بخورد؟

اگر کودک شما استفراغ می‌کند باید رژیم مایعات را به‌مدت 8 ساعت رعایت کنید. به او جرعه‌های کوچک آب یا محلول‌های الکترولیتی و نوشابه‌های خنک بدهید. بعد از آن مقدار کمی غذاهای شیرین مانند برنج، نان تست، سیب، موز و کلوچه را در اندازه‌های کوچک به او بدهید. می‌توانید بعد از 24 ساعت به رژیم معمول روزانه بازگردید اما همچنان برای چند روز باید از غذاهای ادویه‌دار و چرب پرهیز کنید. کودکانی که اسهال بدون استفراغ دارند می‌توانند رژیم طبیعی خود را ادامه دهند.


اهمیت آبرسانی در مشکلات گوارشی

هنگامی که کودک مبتلا به اسهال یا استفراغ می‌شود ممکن است به سرعت دچار کم‌آبی شود. به‌دنبال نشانه‌هایی مانند تب بالا، دهان خشک، انرژی پایین و ادرار کم باشید. شما می‌توانید با دادن نوشابه، سوپ یا مخلوط آبمیوه و آب به کودک مطمئن باشید که آب کافی به بدن او می‌رسد. اگر کودک شما حاضر به نوشیدن مایعات نشد و شما نگران حال او بودید می‌توانید به پزشک مراجعه کنید.

 
عوامل ایجاد استفراغ کدام است؟

مانند اسهال، استفراغ هم می‌تواند عوامل گوناگونی داشته باشد. عفونت‌های ویروسی معمولا در این موارد مقصر هستند. در اغلب موارد استفراغ هم مانند اسهال در عرض یکی، دو روز بدون درمان برطرف می‌شود اما این مهم است که حواستان به علائم کم‌آبی فرزندتان باشد. اگر فرزندتان تب دارد و آب از دست داده یا نمی‌تواند جرعه‌های کوچک مایعات را نگه دارد بهتر است با متخصص اطفال مشورت کنید.

 
شایع ‌ترین علت دل درد یبوست است

در شکم درد معمولا نخستین احتمال یبوست است. یبوست به معنای این است که فرد به‌مدت 2 یا 3 روز قادر به دفع نباشد و پس از آن نیز تکه‌های کوچک سفتی از مدفوع را دفع کند.

 
بچه‌ها زمانی که عمدا به دستشویی نمی‌روند می‌توانند مبتلا به یبوست شوند. یبوست می‌تواند ناشی از عوارض جانبی مصرف برخی داروها یا رژیم غذایی کم‌فیبر باشد. اگر اجابت مزاج کودک کمتر از 2 بار در هفته بود یا علائم دیگری مانند تب، استفراغ یا مدفوع خونی داشت باید با متخصص اطفال مشورت کنید. درمان این مشکل ممکن است استفاده از مسهل یا تغییر در رژیم غذایی باشد.

 
اگر کودک شما مبتلا به این بیماری است لازم نیست نگران باشید. پس از چند هفته سیستم گوارش او با تغییرات ایجاد شده در رژیم غذایی تنظیم خواهد شد و او دوباره آغاز به دفع عادی خواهد کرد. شما می‌توانید با نوشاندن مایعات کافی در طول روز به تسریع این فرایند کمک کنید.

 
3 علت مهم ولی نه خیلی شایع

شایدسندرم روده تحریک‌پذیر باشد...

آیا شکم کودک شما اغلب دچار مشکل می‌شود؟ واقعیت این است که سندرم روده تحریک‌پذیر می‌تواند باعث درد شکم، نفخ، یبوست و اسهال شود. پزشکان در مورد علت ایجاد روده تحریک‌پذیر مطمئن نیستند اما احتمالا آن به حساسیت در روده ارتباط داشته باشد. کودکان مبتلا به سندرم روده‌ تحریک‌پذیر معمولا درد شکم را حداقل یک‌روز در هفته برای چند ماه دارند. سندرم روده تحریک‌پذیر با ترکیبی از داروها، تغییرات رژیم غذایی و رفع استرس درمان می‌شود.

 
کودکانی که دچار عدم‌تحمل لاکتوز می‌شوند

آیا کودک شما دچار گرفتگی، گاز، تهوع، استفراغ یا اسهال طولانی‌مدت بعد از نوشیدن یا خوردن محصولات لبنی است؟ اگر این مسائل به‌طور منظم درکودکتان ایجاد می‌شود - در حدود 30 دقیقه تا 2 ساعت بعد از خوردن شیر، پنیر نرم یا بستنی- احتمالا از عدم‌تحمل لاکتوز است. این به آن معناست که کودک نمی‌تواند قند موجود در شیر را که همان لاکتوز است هضم کند. در مورد این بیماری هیچ درمانی وجود ندارد اما ایجاد تغییرات در رژیم غذایی کودک می‌تواند کمک‌کننده باشد. برای تشخیص علت بیماری پزشک ممکن است پیشنهاد کند که برای چند روز همه‌ انواع لبنیات (شیر، پنیر، بستنی، پودینگ و...) را از کودک خود دور کنید و سپس به آرامی دوباره آنها را در رژیم غذایی‌اش قرار دهید. اگر مشکلات شکم کودک شما دوباره آغاز شود، مقصر اصلی را یافته‌اید. برای کودکانی که به شیر آلرژی دارند شیر سویا راه‌حل مناسبی خواهد بود.

 
بیماری سلیاک را فراموش نکنید

کودکان مبتلا به بیماری سلیاک دارای برخی علائم مشابه با دیگر مشکلات گوارشی هستند از جمله درد شکم، استفراغ، اسهال و یبوست. این اختلال گوارشی وقتی شدت می‌گیرد که بچه‌ها غذاهای حاوی گلوتن، پروتئین موجود در گندم، جو و چاودار را مصرف می‌کنند. بیماری سلیاک می‌تواند پوشش روده باریک را از بین ببرد. درمانی برای این بیماری وجود ندارد اما می‌توان آن را با مصرف رژیم غذایی بدون گلوتن کنترل کرد.