هیدروکربنهای هالوژن دار

هیدروكربنهای دارای كلرفلوئر برم و ید(هالوژنها) باهیدروكربنهای نفتی تفاوت دارند چراكه اكثر انها براحتی طی اكسیداسیون شیمیایی یا فعالیت باكتریایی تجزیه نمی گردند.مشابه فلزات الاینده های پایدار بوده واضافات دائمی در محیط زیست دریایی هستند.برخلاف فلزات بیشتر انها ساخته دست انسان بوده وبصودژرت طبیعی وجود ندارندو درضمن در رسوبات وبدن جانوران مجتمع میشوند.اكثریت بزرگی از انها حاوی كلر هستند وتحت عنوان هیدروكربنهای كلردارشناخته می شوند.
● تركیبات باوزن مولكولی كم
هیدروكربنهای هالوژن دار شامل محدوده وسیعی از تركیبات هستند.هیدروكربنهای با وزن مولكولی كم خصوصتا متان توسط جلبكهای دریایی واحتمالا بوسیله تعداد كمی از بیمهرگان ساخته شده و معمولا حاوی كار برم یا ندرتا ید می باشند.بنابراین شاید افزایش غلظت این تركیبات ناشی از منابع طبیعی و نه نتیجه فعالیتهای انسانی باشد.
حتی هیدرو كربنهای هالوژن دار فرار با وزن مولكولی كم درمقادیر بسیار زیاد ساخته شده و تقریبا تمامی این تولیدات به محیط زیست راه میابند.گروه دیگری از هیدروكربن های هالوژن دار با وزن مولكولی پایین فرئونها یا كلرو فلوركربنها هستند.این تركیبات شدیدا پایدار غیر قابل اشتعال یا سمی وبا تولید ارزان میباشند.انها اساسا به عنوان سردكننده در یخچالها و دستگاههای خنك كننده هوا به میان امدهاند اما بعدها در مقیاس وسیع بصورت محركهای آئروسل و در فومهای پلاستیكی بكار گرفته شدند.
برخی از هیدروكربن های هالوژنه با وزن مولكولی پایین بخصوص س ف س ها عامل تخریب لایه ازن در بالای اتمسفر هستند.تاسال ۱۹۸۶ تولید جهانی س ف س ها به بیش از یك میلیون تن در سال رسید امادر نشست بین المللی سال بعد براساس پروتكل مونترال قرار شد كه كاربرد س ف س ها تا سال ۱۹۹۶ به نصف تقلیل یافته و تا سال ۲۰۰۰ تمامی انها كنار گذاشته شود.در حقیقت تولید جهانی س ف س ها بین سالهای ۱۹۸۸ و ۱۹۹۲_ ۴۰ درصد كاهش یافته واتحادیه اروپا و ایالات متحده امریكا تولید واستفاده از انها را تا پایان سال ۱۹۹۵ متوقف نمودند.
هیدروكربن های هالوژنه با وزن مولكولی پایین به عنوان یك تهدید جدی در دریا بشمار نمی روند اما اكثر انها شامل تتراكلرید كربن كلروفورم تری كلرو اتان همانند س ف س ها در حال كنار گذاشتن میباشند.
هیدروكربن های مولكولی كلر دار با وزن مولكولی بیشتر موضوعی مورد توجه خاص میباشند چرا كه برخلاف تركیبات سبك به اكوسیستمهای دریایی راه یافته ودر بافتهای حیوانی خصوصا در بافتهای چربی تجمع می یابند.این هیدروكربن های كلردار در برگیرنده چندین گروه از افت كشها و بی فنیلهای پلی كلرینه می باشند.
كاربردهایی كه منحصر به ایجاد آفت كشها و اكثر تركیبات پ س ب شدند توضیع گسترده انان در محیط زیست را به دنبال داشت.اما منبع اصلی پراكندگی الودگی آفت كشی استفاده كشاورزی انان است.انتقال هوایی مهمترین مسیر انها برای رسیدن به دریاست.
هیدروكربنهای كلردار با وزن مولكولی كم فرار هستند. تمام آفت كشهای كلردار آلی فرار اند وخصوصا در مناطق گرمسیر كه همچنان در مقادیر زیادی استفاده میشوند شرایط اب و هوایی برای آزاد سازی انها به اتمسفر مناسب است.و صریعا در حضور بخار اب به جو راه می یابند.
در برخی از اعمال كشاورزی پاشیدن هوایی آفت كشها مطلوب و مدنظر است.
● اسپری هوایی. 
در مناطق پرورش میوه و سبزیجات كالیفرنیا جایی كه استفاده زیادی از آفت كش ها میشود تخمین زده شده كه ۵۰ درصد از افت كشهای ناشی از هواپیمای اسپری محصول هرگز به زمین نرسیده و با تشكیل آئروسل ها و مانند انها مسافت های زیادی را طی می كنند.
● كشت و زرع در مناطق خشك.
احتمال دارد كه مناطق بایر باكمك سیستم ابیاری تحت كشت قرار بگیرند اما خاك خشك با ذخیره فراوان از آفت كشها جذب شده توسط طوفانهای خاك انتقال می یابند.
انتقال هوایی موجب گسترش همه جانبه آفت كشهای كلردار آلی می گردد. د د ت یك تركیب ساخته دست بشر بوده و بطور طبیعی یافت نمی شود و تنها از سال ۱۹۴۰ مورد استفاده فرار گرفته است. با این حال طی ۲۰ سال د د ت وبقایای ان به كل بیوسفر نفوذ كرده اند. حتی در پنگوئن های امپراتور در قطب جنوب چند هزار كیلومتر دورتر از مكانهای استفاده از د د ت مقادیر قابل ردیابی از این تركیب یافت می شود.
هیدروكربن های كلردار كاملا غیر محلول در اب با یك غلظت اشباع كمتر از پ پ ب هستند اما در چربی ها حل شده و شدیدا بر روی ذرات و قطعات جذب می گردند بنابراین توزیع انها در دریا یك نواخت نیست.
لایه سطحی دریا یك فیلم باضخامت متفاوت از چند میكرومتر تا یك میلی متر است.مطالعه این منطقه بسیار مشكل است و هم چنان توجهی به ان نمی شود اما معلوم شده دارای اسید های چرب استتر كیبات الی كلر دار به دلیل حلالیت درچربیاحتمالا در این ناحیه تجمع می یابند.در حالی كه باید در مقدار كلی زیاد نباشند غنا وپر باری فیلم سطحی از تركیبات آلی كلردار اهمیت زیادی برای موجودات زنده سطح زی یا پرندگانی مانند مرغ طوفان كه چربی را از سطح دریا جدا می كنند خواهند داشت.از انجا كه سطح دریا جایگاه تبادل با اتمسفر است تركیبات آلی كلردار توسط قطرات آئروسل به هوا انتقال می یابند.
در جایی كه توده های آب با ویژگی های فیزیكی و شیمیایی متفاوت با هم برخورد می كنند یك جبهه شكل می گیرد جبهه های اقیانوسی و ساحل مواد شناور مانند نفت سطحی را جمع می كنند.جبه ها دارای تولید گسترده ای بوده و تعداد زیادی از ماهیان پرندگان و پستانداران دریایی را بسوی خود جلب می كنند كه در نتیجه رژیم غذایی پر بار از تركیبات آلی كلردار دریافت می كنند.یك مقدار قابل ملاحظه از تركیبات آلی كلردار برسی ذرات مطلق یا روی میروارگانیسم ها است.
این مسئله مشكلاتی رابرای آنالیز فراهم می كند چرا كه جدا از مشكل تشخیص هیدروكربن های هالوژن دار مختلف تصمیم گیری در مورد اینكه چه موادی در داخل موجودات و چه موادی به سطح خارجی انها جذب شده اند دشوار است.مورد اول روی موجودات اثری می گذارد در حالی كه مورد دوم نمی تواند اما از نظر بیولوژیك برای موجودات تغذیه كننده از ارگانیسم های آلوده در دسترس خواهد بود.
هیدروكربن های كلردار جذب شده بر روی قطعات و ذرات غیر آلی در نهایت به بستر دریا حل شده و به عنوان یك جایگاه برای این تركیبات عمل می كنند. با این حال قطعات معلق یا دوباره معلق شده اگر دارای اندازه یا دانسیته مناسب باشند توسط حیوانات فیلتر كننده هضم شده و هیدروكربن های كلردار طی این مسیر وارد زنجیره های غذایی می گردند.
هیدروكربن های هالوژن دار به ویژه د د ت و مشتقات ان در تمام موجودات زنده ودر همه محیطهای زیست وجود دارند و مقدار قابل ملاحظه ای از كل تركیبات هالوژن دار در دریا در بدن موجودات زنده دریایی است و به چرخش در داخل شبكه های غذایی ادامه خواهند داد.
● تاثیر سوء هیدروكربن های كلردار
كاربرد زیاد آفت كشها وبیش از حد د د ت عواقب بدی برای محیط زیست در پی دارد مثال هایی از وقوع چنین عواقب بدی:
۱) ماهیان مرده در مناطق اطراف خروجی یك كارخانه دانماركی تولید كننده آفت كش .
۲) درهای در كالیفرنیا كه یكی از غنی ترین مناطق كشاورزی در مورد سبزیجات سالادی است . رودخانه ای كه دره را شستشو می دهد به دلیل اینكه یك مانع شنی دهانه ان را مسدود می كند در تابستان جریان نمی یابد طی فصل بارانی رودخانه از سدی عبور كرده به داخل خلیج جاری می شود گر چه این خلیج به اقیانوس آرام راه دارد جریان چرخشی بی قاعده گستردهای داشته و هرگونه آلودگی برای مدت زمانی در ان باقی می ماند طی فصول بارانی رودخانه طقیان نموده و مناطق وسیعی از زمین های كشاورزی را می پوشاند .
در سال ۱۹۶۹ زمانی كه رودخانه سد شنی را در هم شكسته و مقدار زیادی از خاك را به داخل خلیج وارد كرده وبه همراه سیلاب بقایای آفت كش به داخل خلیج حمل گشت.این واقعه با مرگ و میر استثنایی تعداد زیادی پرنده دریایی درمان های بعد ادامه یافت كه همه انها دارای كبدهایی باغلظت هایی بسیار بالااز بقایای د د ت بودند.

از سنگ اورانیم تا بمب اتم اصطلاحات کوچه بازاری انگلیسی