نقشه : در این شگرد فرض می شود که کار کردن با اعداد صحیح از کار کردن با اعداد نصفه راحت تر است. برای ضرب کردن سریع در 1/5 ، 2/5 و جز آن مضروبٌ فیه 1/5 ، 2/5 یا نظیر آن را دو برابر کنید و عدد دیگر را نصف کنید تا ( امیدواریم ) محاسبه به محاسبه ای صرفاً با اعداد صحیح تبدیل شود. در حقیقت این روش موقع ضرب کردن در هر عددی که به 5 ختم می شود به کار می آید. در پی چند مثال می آید که در آن ها این روش زیرکانه به کار گرفته شده است.
مثال ساده ی 1 : 12 × 3/5
قدم 1 ) دو برابر کنید : 7 = 2 × 3/5
قدم 2 ) نصف کنید : 6 = 2 ÷ 12
قدم 3 ) ضرب کنید : ( جواب ) 42 = 6 × 7
مثال ساده ی 2 : 16 × 4/5
قدم 1 ) دو برابر کنید : 9 = 2 × 4/5
قدم 2 ) نصف کنید : 8 = 2 ÷ 16
قدم 3 ) ضرب کنید : ( جواب ) 72 = 8 × 9
مثال فکری 1 : 22 × 85
قدم 1 ) دو برابر کنید : 170 = 2 × 85
قدم 2 ) نصف کنید : 11 = 2 ÷ 22
قدم 3 ) ضرب کنید : ( جواب ) 1870 = 11 × 170 ( آیا یادتان بود که برای قدم 3 از شگرد 8 ، یعنی " شگرد 11 " استفاده کنید ؟ )
مثال فکری 2 : 320 × 7/5
قدم 1 ) صفر و ممیز را نادیده بگیرید و به " 32 × 75 " فکر کنید.
قدم 2 ) دو برابر کنید : 150 = 2 × 75
قدم 3 ) نصف کنید : 16 = 2 ÷ 32
قدم 4 ) ضرب کنید : ( حاصل ضرب میانجی ) 2400 = 16 × 150 ( آیا یادتان بود که برای قدم 4 از شگرد 19 یعنی " شگرد 15 " استفاده کنید ؟ )
قدم 5 ) آ.م.ب را به کار گیرید : با تخمینی سریع می توان فهمید که جواب بیش از 2000 است. حاصل ضرب میانجی 2400 نیز جواب است.
نکته ای برای محاسبه ی سریع:
بار دیگر که به رستوران رفتید و خواستید 15 درصد حق سرویس را حساب کنید این شگرد را به کار گیرید. همچنین در تمرین فکری 2 می توانستید برای قدم 4 از همین روش ، یعنی تبدیل 16 × 150 به 8 × 300 ، استفاده کنید ( که راحت تر به 2400 می رسیدید ) .
تمرین های ساده و فکری
هنگام انجام این تمرین ها فقط " به دو برابر کردن و نصف کردن " فکر کنید.
تمرین های فکری:
1) = 0/85 × 600
2) = 35 × 24
3) = 55 × 1/44
4) = 6/5 × 80
5) = 4/8 × 150
6) = 0/8 × 950
7) = 7/2 × 75
8) = 0/22 × 2/500
9) = 4/5 × 160
10) = 8/5 × 80
تمرین های ساده:
1) = 1/5 × 14
2) = 7/5 × 22
3) = 5/5 × 126
4) = 9/5 × 8
5) = 12 × 6/5
6) = 6 × 8/5
7) = 18 × 2/5
8) = 24 × 3/5
9) = 7/5 × 26
10) = 1/5 × 48
11) = 5/5 × 46
12) = 6/5 × 8
13) = 18 × 4/5
14) = 28 × 3/5
15) = 6 × 9/5
16) = 34 × 2/5