زبان‌های برنامه‌نویسی دنیای ما رو متحول کردن؛ از گوشی‌های هوشمند گرفته تا نرم‌افزارهای پرکاربرد شرکت‌ها. اما اگه بخوایم درباره زبان‌هایی صحبت کنیم که بیشتر از بقیه تأثیر داشتن، بدون شک زبان C یکی از مهم‌ترین‌هاست. این مقاله با نگاهی ساده و کاربردی، توسط سایت علمی رایشمند آماده شده تا با زبان برنامه‌نویسی C بیشتر آشنا بشیم.

نگاهی به گذشته زبان برنامه‌نویسی C

زبان C بین سال‌های ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۳ توسط دنیس ریچی در آزمایشگاه‌های بل ساخته شد. در ابتدا، برای توسعه سیستم‌عامل جدید یونیکس طراحی شده بود و بعدها با بهبودهایی نسبت به زبان‌های قبلی مثل B و BCPL به یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی تبدیل شد. زبان C بعدها الهام‌بخش زبان‌هایی مثل C++، Objective-C، C#، Java و حتی Python شد.

کاربردهای مهم زبان C

زبان C ساده اما بسیار قدرتمند و نزدیک به سخت‌افزاره، به‌طوری‌که زبان‌هایی مثل Python برای کامپایل از اون استفاده می‌کنن. حالا ببینیم کجاها از C استفاده می‌شه:

  • ساخت نرم‌افزارهای دسکتاپ و سیستمی
  • طراحی پایگاه‌های داده مثل MySQL و SQLite
  • توسعه بازی‌های کامپیوتری و موبایلی با استفاده از کتابخانه‌هایی مثل OpenGL
  • ارزیابی معادلات ریاضی
  • ساخت کامپایلر، مفسر و هسته یونیکس
  • برنامه‌نویسی گرافیکی مثل Photoshop
  • طراحی ابزارهایی مثل Git، GTK، wxWidgets و...
  • کار با سیستم‌های نهفته (Embedded Systems)، اینترنت اشیا، درایورها و دستگاه‌ها

اگه سیستمی داری که نیاز به دسترسی مستقیم به سخت‌افزار، حافظه کم یا سرعت بالا داره، C بهترین انتخابه.

فرق بین زبان‌های C، C++، Objective-C و C#

  • C: پایه‌ای‌ترین زبان برای کنترل عملکرد سیستم‌عامل‌ها و اجرای کامپایلرها.
  • C++: مبتنی بر C با قابلیت‌های شی‌گرایی، مناسب برای ساختارهای بزرگ‌تر.
  • Objective-C: استفاده‌شده در سیستم‌عامل‌های اپل و توسعه اپلیکیشن‌های iOS و macOS.
  • C#: ساخته‌شده توسط مایکروسافت برای پلتفرم .NET، شباهتش با C در حد نامه!

چرا برنامه‌نویسی با C هنوز هم مهمه؟

با اینکه زبان‌های سطح‌بالای زیادی اومدن، اما هنوزم C به خاطر ویژگی‌های خاصش محبوبه. از جمله:

  • ترکیب ویژگی‌های زبان‌های سطح‌پایین و سطح‌بالا
  • گرامر ساده و قابل فهم
  • ساختار رویه‌ای و سازمان‌یافته
  • سازگاری بالا با سخت‌افزار و APIهای سیستمی
  • قابلیت حمل بین سیستم‌ها با اندکی تغییر
  • کامپایل سریع و قدرتمند
  • ارتباط نزدیک با یونیکس و لینوکس
  • کتابخانه‌های غنی و قابل توسعه

آیا زبان C مستقل از سیستم‌عامله؟

خود کدهای C مستقل از سیستم‌عامل هستن اما فایل اجرایی وابسته‌ست. یعنی اگه کدت رو تو ویندوز کامپایل کنی، فایل اجرایی فقط تو همون سیستم‌عامل قابل اجراست و برای اجرا در لینوکس باید مجدد کامپایل بشه.

نمونه برنامه Hello World با زبان C

#include <stdio.h>
/* اولین برنامه من */
int main() {
  printf("Hello, World!");
  return 0;
}

در این برنامه:
  • #include <stdio.h>: وارد کردن کتابخانه برای استفاده از تابع‌هایی مثل printf()
  • main(): نقطه شروع اجرای برنامه
  • printf(): چاپ کردن پیام در خروجی
  • return 0;: پایان اجرای برنامه

چطور برنامه C رو کامپایل کنیم؟

برای اجرای برنامه‌های C باید اون‌ها رو کامپایل کنیم تا قابل فهم برای کامپیوتر باشن. این کار توسط نرم‌افزارهایی به نام IDE انجام می‌شه. IDE هم یک ویرایشگر داره و هم کامپایلر.

معرفی چند IDE محبوب:

  • Dev-C++
  • Code Blocks
  • Microsoft Visual Studio C++
  • Borland Turbo C
  • Eclipse C Compiler
  • MinGW، Digital Mars، Bloodshed و...

کامپایلرهای آنلاین هم هستن که می‌تونی بدون نصب چیزی کدت رو بنویسی و اجرا کنی:

زبان C مثل خیلی از اختراعات دیگه، با نیاز و محدودیت‌های موجود شکل گرفت و تونست خودش رو توی دنیای فناوری حفظ کنه. حتی با ظهور هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و ابزارهای جدید، همچنان C محبوب و قدرتمنده.

یادگیری زبان C نه‌تنها به فهم بهتر بقیه زبان‌های برنامه‌نویسی کمک می‌کنه، بلکه یه قدم مهم برای درک اصول برنامه‌سازی سیستم و ساختارهای پایه‌ست.

منبع: سایت علمی رایشمند