نقش فقدان مولکول اخلاق در جامعه ستیزی افراد

كتاب هایی كه درباره افراد دارای اختلالات شخصیتی و رفتار جامعه ستیزانه نوشته می شود اغلب مخاطبان زیادی دارد و فیلم های داستانی زیادی درباره این گونه افراد ساخته شده است. از افراد جامعه ستیز رفتارهایی نظیر پرخاشگرایانه، منحرف، جنایتكارانه و اعمال غیراخلاقی بدون احساس ندامت یا همدلی سر می زند.
یكی از جذاب ترین كتاب هایی كه اخیراً درباره افراد جامعه ستیز منتشر شده مولكول اخلاق نام دارد. نویسنده این كتاب دانشمندی به نام پاول جی زاك است كه به نام دكتر اكسی توسین شناخته می شود. چراكه او اولین كسی است كه از نقش هورمون اكسی توسین در رفتارهای توأم با اعتماد بین انسان ها صحبت می كند. زاك در كتاب مولكول اخلاق به طور وسیعی درباره هورمون/ انتقال دهنده عصبی اكسی تین و نقش آن در تعاملات اجتماعی بحث می كند. هورمون اكسی توسین به خاطر نقشی كه در پرورش اعتماد و همدلی دارد، هورمون عشق نیز نامیده می شود.
زاك در این كتاب رفتارهای نابهنجار اجتماعی در بعضی از افراد را به اختلال در عملكرد طبیعی مواد شیمیایی بدن آنها مرتبط می كند. در فصلی از كتاب،‌ زاك از یك برنامه نویس سابق رایانه به نام هانس ریزر مثال می آورد كه فردی كارآفرین و ثروتمند است و حالا در ندامتگاه یكی از ایالت های آمریكا به سر می برد. ریزر كه همسرش را به قتل رسانده با استناد به تحقیقات زاك ادعا كرده كه از اختلال عملكرد مغز رنج می برد و وكیلش هم در طول محاكمه از همین مشكل رنج می برده و بنابراین همدلی كافی با او نشان نداده.
درست بعد از غروب خورشید در 7 جولای سال 2008، هانس ریزر پلیس را به قبر كم عمق همسرش هدایت كرد و با اعتراف به قتل و فاش كردن قبر همسرش از مجازات اعدام گریخت. به این ترتیب این پرسش پیش می آید كه چرا ریزر كه فردی ثروتمند و كارآفرین بود و به قدری باهوش بود كه در سن 15 سالگی وارد كالج شده بود، این قدر زرنگ نبود كه همسرش را طلاق دهد نه این كه او را به قتل برساند.
زاك به این دلیل با ریزر آشنا شد كه وی با استناد به تحقیقات زاك از سلولش درخواست تجدیدنظر كرده بود. زاك در مقاله ای می نویسد:«براساس آزمایشاتی كه در طول دهه گذشته انجام داده ام، ‌نشان داده ام كه یك مولكول باستانی در مغز انسان به نام اكسی توسین به ما حس همدلی با دیگران را می دهد و باعث می شود اخلاقی رفتار كنیم. من اكسی توسین را مولكول اخلاق نامیده ام.»
بشر چگونه از خوب به بد یا حتی به شرور تبدیل می كند؟
زاك می گوید 95 درصد از هزاران نفری كه مطالعه كرده ام وقتی محرك اجتماعی مثبت دریافت می كنند اكسی توسین آزاد می كنند. این افراد شامل كسانی می شود كه در مورد مسایل مالی به شما اعتماد می كنند و وقتی فیلمی نگاه می كنند عاطفی می شوند. پنج درصد كسانی كه من آزمایش كرده ام هم بعد از دریافت چنین محرك هایی اكسی توسین آزاد نمی كنند.
این افراد بسیاری از صفات افراد ضداجتماعی را دارند. آنها جذاب، گول زننده و حتی خودفریب هستند و موقعی كه پولی وجود دارد كه باید با دیگران به اشتراك گذاشته شود،‌ آن را با گستاخی و پررویی برای خود نگه می دارند. این در حالی است كه حرص و آز از جمله گناهان بزرگ است.
دانستن شیمی اخلاق درباره این كه چرا ما در بیشتر مواقع خوب هستیم و بعضی از افراد مثل هانس ریزر شرور هستند بینشی به ما می دهد.
جوندگانی كه از لحاظ ژنتیكی فاقد گیرنده برای اكسی توسین هستند مثل افراد جامعه ستیز عمل می كنند. آنها هركاری را كه می خواهند انجام می دهند بدون این كه به رفاه و امنیت دیگران توجه كنند. آنها همچنین انزواطلبانی هستند كه به حیات خود ادامه می دهند. این رفتارهای ضداجتماعی همچنین در بسیاری از قربانیان سوء استفاده در دوران كودكی رخ می دهد. جریان اكسی توسین در مغز نیاز به پرورش دارد.. قربانیان سوء استفاده ای كه من مطالعه كرده ام به حیات خود ادامه می دهند اما در رفتارهای اجتماعی دچار اختلال شده اند.
موضوع خرده شر هم وجود دارد. استرس بالا مانع از انتشار اكسی توسین می شود و ما را به طور موقتی ضداجتماعی می كند. ما می دانیم كه موقعی كه استرس داریم در بهترین حالت خود نیستیم. استرس تمركز یك نفر را كم می كند و انجام رفتار شایسته در او را متوقف می كند. واكنش هایی كه ما فضیلت یا اخلاقی می نامیم، آنهایی هستند كه نیازهای دیگری را با نیازهای ما در حالت تعادل و برابری قرار می دهند. اكسی توسین این تعادل ماهرانه بین نیازهای خود با دیگران را به سمتی هدایت می كند كه مراقب دیگری هم باشیم. تجربیات من این را هم با اندازه گیری آزاد شدن اكسی توسین در خون نشان داده.
اما من نگرانم كه تجربیات من در آزمایشگاه برای تجربیات روزانه كاربرد نداشته باشد. اما تجربیاتم با سربازان در حال رژه،‌ تیم بازیكنان راگبی كه قبل از مسابقه خودشان را گرم می كنند و افرادی كه با هم دعا می كند نشان داده كه این فعالیت ها باعث می شوند مغز اكسی توسین آزاد كند. اكسی توسین حس نزدیكی به یكدیگر و تمایل به كمك به دیگران ایجاد می كند.
تجربیات در حوزه كاریم حتی مرا به بعضی از دورترین نقاط زمین برده است. من اخیراً به ارتفاعات پاپوآ در گینه نو سفر كرده ام تا كشاورزانی كه در جنگل های بارانی به حالت انزوا زندگی می كنند را مطالعه كنم. افرادی كه در این كوهستان ها زندگی می كنند خیلی شبیه اجداد ما در هزاران سال پیش هستند. من قبل و بعد از یك رقص آیینی از آنها خون گرفتم و فهمیدم كه این رقص موجب آزاد شدن اكسی توسین در بیشتر افرادی كه آزمایش كردم می شود. مولكول اخلاق به نظر می رسد كه یك خصلت جهانی است.
همچنین فهمیده ام كه طبیعت اجتماعی ما، حس نیاز به بودن در اطراف دیگران را را به ما می دهد و این در بیشتر مواقع باعث می شود خوب باشیم. اكسی توسین باعث می شود آن چه دیگران احساس می كنند را حس كنیم و این نه تنها به ما انگیزه می دهد تا از انجام كارهایی كه به دیگران آسیب می زند دوری كنیم، بلكه واقعاً هنگامی كه دیگران را شاد می كنیم احساس لذت بخشی به ما می دهد. موجودات اجتماعی مثل ما نیاز دارند تا یك حاكم درونی اخلاقی داشته باشند.
مطالعات دیگر درباره افراد ضداجتماعی
در مطالعه ای كه اخیراً انجام شده روانشناسی به نام پاول بابیاك نشان داده از هر 25 مدیر كسب و كار یك نفر معیار لازم برای قرار گرفتن در طبقه افراد جامعه ستیز را دارد.
در تحقیقی دیگر یك متخصص علوم اعصاب به نام مایكل كوئنیگ پیوند بین منطقه ای به نام قشر پیشانی ونترومدیال كه مسئول گره های كنترل برای تنظیم احساسات،‌ تهدید، ‌تصمیم گیری و رفتار اجتماعی است و آمیگدالا كه منبع پردازش احساس است را بررسی كرده.
كوئنیگ كه صدمات به مغز را در این منطقه از قشر پیشانی مطالعه می كند می داند كه آسیب وارد آمدن به این منطقه از قشر پیشانی می تواند در شخصیت تغییر ایجاد كند.
این مطالعات نتایج زیادی برای سیستم كیفری دارد. به همین دلیل دانشگاه ویسكانسین آمریكا براساس برنامه ای به دانشجویان اجازه می دهد همزمان با تحصیل در رشته حقوق در علم اعصاب هم تحصیل كنند.