بادام زمینی چگونه گیاهی است؟

بادام زمینی محصولی است كه در مناطق حاره و در مناطق معتدل زمین قابل كشت و كار است و هدف اصلی از كاشت آن در جهان استحصال روغن است. ولی متأسفانه در ایران 95% از موارد كشت و كار آن به منظور تولید آجیل انجام می شود. منشأ این گیاه آمریكای جنوبی است و از آن جا به آفریقا و سایر كشورهای آسیایی گسترش یافته است.

ساختمان بادام زمینی

بادام زمینی گیاهی از تیره بقولات یا لگومینوز است و حدود سه الی 6.5 ماه كشت آن زمین را اشغال می كند. این گیاه دارای یك ساقه مركزی كركدار است كه دارای انشعابات جانبی فراوانی است. طول ساقه آن بین 30 تا 80 سانتی متر است و ساقه های جانبی حول ساقه اصلی منشعب می شود. بادام زمینی دارای ریشه مستقیم و اولیه است كه تا عمق 50 تا 100 سانتی متر در خاك فرو می رود. سپس ریشه های جانبی آن شروع به رشد می كند. برگ ها در بادام زمینی پنجه ای و شامل دو برگچه پوشیده از كرك است. گاهی اوقات برگچه پنجمی در انتهای یك دمبرگ طویل دیده می شود. گل ها به رنگ زرد و كوچك بوده و به صورت منفرد و یا دستجات دو الی چهارتایی در زاویه داخلی برگ ها وجود دارد.
گل دهی حدود یك الی 1.5 ماه پس از سبز شدن آغاز شده و تا دو الی سه ماه ادامه می یابد. تعداد گل های تولیدی زیاد اما كمتر از 15 الی 20 درصد آن به صورت غلاف و نیام رشد می كند. ریزش گل ها در آغاز زیاد است و حدود یك سوم نیام ها نیز از بین می رود.
بذر بعضی از ارقام بادام زمینی دارای دوره خواب dormancy است.
دانه ها هنگام رسیدن غنی از روغن هستند. وزن هزار دانه متفاوت است و بین 10 تا 350 گرم است. ارقام زودرس دارای وزن هزاردانه كمتر و ارقام دیررس وزن هزار دانه بیشتر و اندازه درشت تر هستند.
خاك برای كشت بادام زمینی باید از بافت سبك برخوردار باشد. در مرحله داشت باید دست كم دو الی سه بار عملیات خاكپا را انجام داد. یعنی خاك اطراف بوته را به هم بزنیم و اجازه سله بستن (ترک بستن) به خاك را ندهیم. زمانی مبادرت به كشت بادام زمینی نماییم كه درجه حرارت هوا حدود 14 الی 15 درجه باشد و عمق كاشت را هفت تا هشت سانتی متر و نهایتاً ده سانتی متر در نظر بگیریم.

ارقام مختلف بادام زمینی به سه دسته تقسیم می شوند كه عبارتند از:

1-بوته ای یا ایستا
2-خزنده
3-بوته های خرنده
فاصله بین ردیف ها را برای ارقام بوته ای حدود 50 تا 60 سانتی متر، ارقام خزنده 70 تا 95 سانتی متر و ارقام بوته ای خزنده حدود 75 سانتی متر در نظر می گیرند. همچنین فاصله بین دو بوته روی ردیف برای ارقام بوته ای 15 تا 20 سانتی متر و ارقام خزنده را حدود 30 سانتی متر در نظر می گیرند.
بادام زمینی  بعد از هر كشتی می تواند كاشته شود. فقط نباید با محصول قبلی دارای بیماری مشترك باشد. بعد از بادام زمینی می توانیم مبادرت به كشت محصولاتی مانند سورگوم (نوعی گیاه علوفه ای)، نخود و گندم كنیم.
بادام زمینی گیاهی است كه با كوتاه شدن روز به گل می رود (بادام زمینی گیاهی روزکوتاه است و برایش بهتر است که میزان آفتاب دیدنش کم باشد).
در كشت بادام زمینی ما مجاز به استفاده از كود حیوانی نیستیم. به دلیل این كه كود حیوانی دارای مواد آلی زیادی است و رنگ غلاف ها را بدرنگ می كند. در كشت بادام زمینی یك مقدار فسفر و ازت به كار می بریم كه میزان آن به آزمایشات خاكشناسی بستگی دارد.
از آفات و امراض بادام زمینی می توان به كرم غوزه پنبه، پروانه كارادرینا، كرم مفتولی ریشه، زنجیره باقلا و بیماری لکه برگی بادام زمینی كه به وسیله قارچی به نام سرکوسپورا ایجاد می شود، بیماری فوزادریوم، پوسیدگی پایه تخمدان وساقه اشاره كرد.
مقدار بذر مورد نیاز 60 تا 100 كیلوگرم در هكتار توصیه شده. درجه حرارت مناسب برای رشد 25 تا 35 درجه قابل توصیه است.
در زمان رسیدن، رنگ بوته غلاف، شیری متمایل به آجری رنگ شده و باید توجه داشته باشیم كه گیاه به اندازه كافی رشد كرده باشد و غلاف هایش رشد خود را تكمیل كرده و رنگ برگ ها از سبزی به زردی از طرف قاعده گیاه تغییر كرده باشد.
دانه بادام زمینی دارای 30 تا 50 درصد روغن و 25 درصد پروتئین است. همچنین دانه از نظر فسفر و ویتامین های گروه B غنی است.